Quan hệ Việt Nam - Bỉ

Quan hệ song phương với Bỉ

Việc thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước bắt đầu từ ngày 22/03/1973. Bỉ là một trong những nước phương Tây đầu tiên ký kết thỏa thuận hợp tác phát triển với Việt Nam.

Ủy ban chung và đối thoại chính trị gần đây nhất diễn ra tại Hà Nội vào ngày 15 tháng 11 năm 2022. Bỉ và Việt Nam đã làm lễ chào mừng kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước từ ngày 22 tháng 3 năm 2023 và các sự kiện kỉ niệm sẽ diễn ra đến cuối năm 2024. Một chuyến thăm cấp nhà nước sẽ diễn ra vào cuối năm 2024 để kết thúc nghi lễ kỷ niệm 50 năm.

Cộng đồng người Bỉ tại Việt Nam đã đăng kí với Đại sứ quán có khoảng 660 người, trong đó hơn 80% sống ở hai thành phố lớn: TP.HCM (2/3) và Hà Nội (1/3). 30.000 du khách Bỉ mỗi năm đến Việt Nam trước khi khủng hoảng Covid-19 diễn ra.

Quan hệ kinh tế song phương giữa Bỉ và Việt Nam đã tăng lên đáng kể trong những thập kỷ qua.

Kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA) có hiệu lực vào tháng 8 năm 2020, xuất khẩu và nhập khẩu đã tăng lần lượt là 43% và +194,3 vào năm 2022. Việt Nam đứng thứ 35 trong số các đối tác thương mại bên ngoài châu Âu của Bỉ với tư cách là khách hàng và đứng thứ 25 với tư cách là nhà cung cấp và là đối tác thứ 2 của Bỉ tại ASEAN. Nước Bỉ là thị trường xuất khẩu lớn thứ 4 của Việt Nam trong Liên minh châu Âu.

Thương mại giữa hai nước đạt mức kỷ lục 4,5 tỷ euro vào năm 2022. Khối lượng này tăng lên hàng năm, một dấu hiệu cho thấy tính bổ trợ kinh tế ngày càng tăng và dự kiến ​​sẽ tăng đáng kể vào năm 2023. Việt Nam, bất chấp những hạn chế, vẫn đang thu hút nhiều sự quan tâm từ Giới kinh doanh Bỉ vì đây là một trong 4 quốc gia trên quy mô toàn cầu có tốc độ tăng trưởng bất chấp đại dịch và nhiều người hiện đang do dự khi đầu tư vào Trung Quốc.

Cán cân thương mại vẫn nghiêng nhiều về phía Việt Nam (66/33). Năm 2022, thâm hụt là 1,2 tỷ euro. Các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam bao gồm giày dép, mũ nón (36,4%) hoặc hàng dệt may (15,4%). Kim loại cơ bản cũng là một phần của các mặt hàng xuất khẩu quan trọng (19,8%). Các mặt hàng xuất khẩu chính của Bỉ sang Việt Nam là hóa chất (76,6%), máy móc thiết bị (2,7%) và đá quý và kim loại quý (9,2%). Ngoài ra, các lĩnh vực chính mà các nhà đầu tư Bỉ quan tâm là khu công nghiệp (cảng) (DEEP-C), thực phẩm (Puratos) và đồ uống, chế biến và sản xuất, dược phẩm (GSK, Pfizer, v.v.) và năng lượng tái tạo (DEME) như một phần của cam kết COP26.

• Công cụ FINEXPO được nhiều công ty Bỉ sử dụng để thâm nhập thị trường Việt Nam. Nhưng những thay đổi trong luật pháp Việt Nam, cũng như các thủ tục cực kỳ rườm rà và chậm chạp đã gây ra sự chậm trễ trong hầu hết các dự án này. Để làm rõ thủ tục và nghĩa vụ của tất cả các đối tác trong các hồ sơ này, một Biên bản ghi nhớ đã được đàm phán và ký kết với Bộ Tài chính Việt Nam vào tháng 2 năm 2020. Các công cụ mới đóng góp 100% cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ đổi mới của Bỉ đương nhiên được quan tâm rất nhiều đối tác Việt Nam, mặc dù số tiền tham gia không lớn.
• Kể từ khi ký kết quan hệ đối tác chiến lược trong lĩnh vực nông nghiệp vào tháng 10 năm 2018, lĩnh vực Nông sản Thực phẩm đã trở thành một trong những trục chính trong hợp tác xuyên suốt của Bỉ với Việt Nam.
• Nhiều dự án hợp tác giữa các trường đại học của chúng ta tập trung vào các chủ đề liên quan đến chuyển đổi năng lượng và CIP mới nhất trong hợp tác song phương trực tiếp của chúng ta (hoàn thành vào tháng 6 năm 2019) dành một phần lớn cho các chủ đề này, đặc biệt là về quản lý nước. Ngày nay, vấn đề này được giải quyết thông qua các công cụ khác: thông qua một số dự án FINEXPO và một số khoản đầu tư BIO nhất định.
• Trong lĩnh vực cảng và hậu cần, khoản đầu tư của công ty Antwerp Rent-a-Port tại cảng Hải Phòng vẫn là khoản đầu tư lớn nhất của Bỉ tại Việt Nam cho đến nay: gần nửa tỷ euro. Việc hình thành khu công nghiệp “xanh” (Deep-C) này đã thu hút hơn 3,5 tỷ đô la đầu tư vào Việt Nam và giúp tạo ra gần 10.000 việc làm.
• Năm 2015, “AB Inbev” khai trương nhà máy sản xuất tối tân đầu tiên ở Đông Nam Á tại Bình Dương. Với sự hợp nhất với "SAB Miller" đồng nghĩa với việc một đơn vị thứ hai đã được thêm vào. Ngoài ra, vào năm 2015, "AGEAS" đã ghi nhận khoản đầu tư trị giá 30 triệu euro trong lĩnh vực bảo hiểm. “L’Hoist” cũng đã mua một nhà máy ở miền bắc Việt Nam và đi vào hoạt động từ năm 2017 và phục vụ ngành thép đang phát triển (di dời từ Trung Quốc). Công ty Bỉ sở hữu 100% nhà máy này. Công ty này cũng có giấy phép hoạt động cho một mỏ vôi. Công ty "Puratos Grand-Place" của Bỉ đang hoạt động ở miền nam đất nước và đầu tư vào toàn bộ chuỗi sản xuất sô cô la (từ khâu sản xuất đến thành phẩm). Solvay đã mở một cơ sở sản xuất nhỏ ở miền nam Việt Nam.
   

Tổng quan

Quan hệ kinh tế song phương giữa Bỉ và Việt Nam ngày càng được tăng cường trong thập kỷ vừa qua. Kết quả này chủ yếu là nhờ thành tựu kinh tế tốt đẹp của Việt Nam và việc các doanh nghiệp Bỉ ngày càng chú trọng tới thị trường quốc tế.

Bỉ là đối tác thương mại Châu Âu lớn thứ 6 của Việt Nam: trao đổi thương mại giữa hai nước năm 2020 khoảng €3 tỷ. Khối lượng trao đổi thương mại tăng dần qua các năm. Với hệ thống cầu cảng, giao thông hiện đại cùng vị trí địa lý thuận lợi, Bỉ đã trở thành cửa ngõ cho các sản phẩm của Việt Nam sang châu Âu.  

Cuối năm 2020, Bỉ đứng thứ 23 trong số 131 quốc gia và lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam với 78 dự án có tổng số vốn US$1.1 tỷ.

Các doanh nghiệp Bỉ ở Việt Nam tham gia ngày càng nhiều hơn vào các lĩnh vực như quản lý rác thải, vệ sinh môi trường, thiết bị y tế và các ứng dụng. Các doanh nghiệp Bỉ hỗ trợ Việt Nam phát triển hơn nữa thông qua trao đổi chuyên môn và kỹ năng. Chính phủ Bỉ hỗ trợ các sáng kiến này thông qua các khoản vay ưu đãi và các hình thức hỗ trợ tài chính khác.

Quan hệ thương mại song phương

Năm 2020 với khối lượng ngoại thương khoảng €43,2 tỷ, EU hiện là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 15 của EU và trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), đối tác thương mại lớn thứ hai của EU. Kết hợp lại, ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ ba của EU bên ngoài châu Âu (sau Mỹ và Trung Quốc). Năm 2020, xuất khẩu của EU sang Việt Nam trị giá 8,788 tỷ Euro và nhập khẩu của EU từ Việt Nam: 34,420 tỷ Euro.

Hiện tại, Bỉ là thị trường xuất khẩu lớn thứ 6 của Việt Nam tại Châu Âu.

Năm 2020, tổng cán cân thương mại giữa Bỉ và Việt Nam ở mức 1,9 tỷ Euro nghiêng về Việt Nam. Xuất khẩu của Bỉ sang Việt Nam đạt 633,6 triệu euro với các mặt hàng chủ yếu: hóa chất (45,6%), máy móc thiết bị (13,2%) và kim loại quý và đá (9,8%) và nhập khẩu của Bỉ từ Việt Nam đạt 2.183,5 triệu euro với các mặt hàng chính: giày dép & khăn, mũ vv (47,2%), hàng dệt (16,5%), và kim loại cơ bản (5,9%).

Kể từ khi hiệp định thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA) có hiệu lực vào tháng 8 năm 2020, Bỉ đã đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thương mại và đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.